Jak dodać nowy dysk do LVM

Rozmiary obecnych dysków twardych zwykliśmy już liczyć w TiB. Jest to dość sporo ale ciągle zdarzają się sytuacje, gdzie zaczyna nam brakować miejsca na pliki. W takich przypadkach myślimy raczej o zmianie rozmiaru istniejących już partycji czy też dokupieniu nowego dysku. Pierwsza z powyższych opcji nie zawsze może wchodzić w grę, no chyba, że zaimplementowaliśmy sobie LVM. Jeśli tak, to możemy bez większego problemu zmieniać rozmiar każdego z tych voluminów LVM. Niemniej jednak, nawet jeśli już dostosujemy sobie te wirtualne dyski, to miejsce wciąż może nam się skończyć i raczej można przyjąć za pewne, że tak się stanie w bliżej nieokreślonej przyszłości. Gdy to nastąpi, czeka nas druga opcja wymieniona wyżej, tj. zaopatrzenie się w dodatkowy nośnik danych. Przy pomocy LVM jesteśmy w stanie ten nowy dysk dodać do istniejącej grupy voluminów i zwiększyć tym wirtualnym partycjom rozmiar bez potrzeby przerywania pracy systemu, czy też wykonywania dodatkowych czynności związanych z formatowaniem i instalowaniem systemu na nowo. W tym wpisie postaramy się przebrnąć przez ten proces.

Nowy dysk, a LVM

Jak wspomnieliśmy we wstępie, dodawanie nowego dysku HDD czy SDD do LVM nie jest żadnym problemem. Natomiast w drugą stronę, to już tak miło nie jest. Załóżmy na chwilę, że mamy do dyspozycji dysk sda i dokupiliśmy dysk sdb . Rozmiary nie mają w tej chwili znaczenia. Jeśli w przyszłości będziemy chcieli odłączyć ten nośnik sdb , to nie będziemy w stanie tego zrobić podczas pracy systemu. Naturalnie w dalszym ciągu będziemy mogli to zrobić z poziomu systemu live. Można by pomyśleć, że ilość zgromadzonych danych będzie miała jakiekolwiek znaczenie, tj. usuwając nowy dysk, dane musiałyby się zmieścić na dysku sda . Niestety to nie działa w ten sposób. Inaczej sprawa ma się, gdy taki nośnik chcielibyśmy wymienić, czyli dokupiliśmy dysk sdc i wymieniamy sda lub sdb . Tutaj LVM umożliwia przeniesienie struktury każdego z dysków (lub nawet obu) na ten dodatkowy twardziel. Trzeba jedynie pilnować, by ten kolejny dysk był odpowiednio większy. Mając na uwadze to powyższe ograniczenie, naprawdę zastanówmy się, czy chcemy dodać nowy dysk.

Dodawanie nowego nośnika do istniejącej struktury LVM

W przypadku, gdy zdecydowaliśmy się na dodanie nowego dysku, to przydałoby się wiedzieć jak tego dokonać. Zakładam, że dysponujemy już systemem, który operuje na jakichś voluminach LVM. Tutaj mamy do dyspozycji dysk 80 GB, na którym praktycznie cała przestrzeń jest przeznaczona pod LVM:

# pvscan
  PV /dev/sda2   VG debian          lvm2 [73.59 GiB / 0    free]
  Total: 1 [73.59 GiB] / in use: 1 [73.59 GiB] / in no VG: 0 [0   ]

W obszarze tego LVM znajduje się linux. Oczywiście niekoniecznie musi to być dysk systemowy i lepiej nie rozkładać systemu na kilka kilka nośników. Naturalnie takie katalogi jak /home/ czy /var/ można bez problemu umieścić na tylu dyskach na ilu będzie to konieczne. Grunt, to trzymać / na jednym z nich. Tak wygląda zaś testowy LVM:

# pvs -v --segments
  PV         VG     Fmt  Attr PSize  PFree Start SSize LV   Start Type   PE Ranges
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0      0  4768 root     0 linear /dev/sda2:0-4767
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   4768  2384 home     0 linear /dev/sda2:4768-7151
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   7152   476 swap     0 linear /dev/sda2:7152-7627
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   7628 11212 ext      0 linear /dev/sda2:7628-18839

# lvs -v --segments
  LV   VG     Attr       Start SSize  #Str Type   Stripe Chunk
  ext  debian -wi-ao----    0  43.80g    1 linear     0     0
  home debian -wi-ao----    0   9.31g    1 linear     0     0
  root debian -wi-ao----    0  18.62g    1 linear     0     0
  swap debian -wi-ao----    0   1.86g    1 linear     0     0

Grupa voluminów to debian. Mamy 4 wirtualne dyski o widocznych wyżej rozmiarach. Do takiej konfiguracji dodajemy nowy dysk. Zanim jednak to zrobimy, to na tym nowym nośniku musimy utworzyć fizyczny volumin LVM. Robimy to przy pomocy tego poniższego polecenia:

# pvcreate /dev/sdd1
  Physical volume "/dev/sdd1" successfully created

Sprawdźmy co się w tej chwili stało:

# pvscan
  PV /dev/sda2   VG debian          lvm2 [73.59 GiB / 0    free]
  PV /dev/sdd1                      lvm2 [74.53 GiB]
  Total: 2 [148.12 GiB] / in use: 1 [73.59 GiB] / in no VG: 1 [74.53 GiB]

# pvs -v --segments
  PV         VG     Fmt  Attr PSize  PFree  Start SSize LV   Start Type   PE Ranges
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g     0      0  4768 root     0 linear /dev/sda2:0-4767
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g     0   4768  2384 home     0 linear /dev/sda2:4768-7151
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g     0   7152   476 swap     0 linear /dev/sda2:7152-7627
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g     0   7628 11212 ext      0 linear /dev/sda2:7628-18839
  /dev/sdd1         lvm2 ---  74.53g 74.53g     0     0          0 free

LVM zaczął widzieć nowy dysk ale nie jest on jeszcze przydzielony do żadnej grupy voluminów. Musimy zatem go dodać do grupy debian przy pomocy vgextend , przykładowo:

# vgextend debian /dev/sdd1
  Volume group "debian" successfully extended

W tej chwili ten nowy dysk powinien już być uwzględniony w grupie debian , a jego wolna przestrzeń oddana nam do dyspozycji. Sprawdźmy czy tak jest w istocie:

# pvscan -v
  PV /dev/sda2   VG debian          lvm2 [73.59 GiB / 0    free]
  PV /dev/sdd1   VG debian          lvm2 [74.53 GiB / 74.53 GiB free]
  Total: 2 [148.12 GiB] / in use: 2 [148.12 GiB] / in no VG: 0 [0   ]

Wyżej widzimy, że dysk ma przypisaną grupę VG debian oraz, że mamy do rozdysponowania 74.53 GiB . Cała grupa voluminów, jako że składa się z dwóch dysków 80G, ma łącznie rozmiar 148 GiB. Na dobrą sprawę, to jest maksymalny rozmiar partycji, jaką moglibyśmy tutaj utworzyć i to mimo faktu, że każdy z fizycznych nośników ma do dyspozycji jedynie 80G.

Przy założeniu, że na poszczególnych voluminach logicznych kończy nam się miejsce, przydałoby się przestrzeń nowego dysku odpowiednio przydzielić. Robimy to przy pomocy lvextend w poniższy sposób:

# lvextend -r -L +10G debian/root /dev/sdd1
# lvextend -L +20G debian/home /dev/sdd1
# lvextend -r -l +100%FREE debian/ext /dev/sdd1

Opcja -r odpowiada za automatyczne rozszerzenie systemu plików danego voluminu. Z kolei parametry -L oraz -l odpowiadają za rozmiar nowych dysków. Volumin, który ma ulec rozciągnięciu precyzujemy w formie grupa/volumin . Ostatni argument wskazuje na nowy dysk, tj. tam gdzie dodatkowe zakresy bloków zostaną umieszczone.

Po wydaniu tych powyższych poleceń, struktura LVM powinna się nieco zmienić:

# pvscan
  PV /dev/sda2   VG debian          lvm2 [73.59 GiB / 0    free]
  PV /dev/sdd1   VG debian          lvm2 [74.53 GiB / 0    free]
  Total: 2 [148.12 GiB] / in use: 2 [148.12 GiB] / in no VG: 0 [0   ]

# pvs -v --segments
  PV         VG     Fmt  Attr PSize  PFree Start SSize LV   Start Type   PE Ranges
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0      0  4768 root     0 linear /dev/sda2:0-4767
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   4768  2384 home     0 linear /dev/sda2:4768-7151
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   7152   476 swap     0 linear /dev/sda2:7152-7627
  /dev/sda2  debian lvm2 a--  73.59g    0   7628 11212 ext      0 linear /dev/sda2:7628-18839
  /dev/sdd1  debian lvm2 a--  74.53g    0      0  2560 root  4768 linear /dev/sdd1:0-2559
  /dev/sdd1  debian lvm2 a--  74.53g    0   2560  5120 home  2384 linear /dev/sdd1:2560-7679
  /dev/sdd1  debian lvm2 a--  74.53g    0   7680 11399 ext  11212 linear /dev/sdd1:7680-19078

# lvs -v --segments
  LV   VG     Attr       Start  SSize  #Str Type   Stripe Chunk
  ext  debian -wi-ao----     0  43.80g    1 linear     0     0
  ext  debian -wi-ao---- 43.80g 44.53g    1 linear     0     0
  home debian -wi-ao----     0   9.31g    1 linear     0     0
  home debian -wi-ao----  9.31g 20.00g    1 linear     0     0
  root debian -wi-ao----     0  18.62g    1 linear     0     0
  root debian -wi-ao---- 18.62g 10.00g    1 linear     0     0
  swap debian -wi-ao----     0   1.86g    1 linear     0     0

Widzimy zatem, że zakresy poszczególnych voluminów uległy zmianie. Część z tych zakresów jest ulokowana na nowym dysku. Na rozmiar całkowity, np. voluminu ext , składa się suma dwóch jego części, tj. 43.80 GiB i 44.53 GiB. Podobnie z pozostałymi dyskami logicznymi.