Sieciowy system plików w OpenWRT (NFS)

Network File System) to sieciowy system plików, za pomocą którego maszyny mające na pokładzie system operacyjny linux, w tym tez OpenWRT, są w stanie udostępniać pliki w sieci. Zatem NFS to głównie domena linux'ów. W przypadku windowsów można korzystać z protokołu SMB (samba). Sposób udostępniania zasobów przy pomocy tego sieciowego systemu plików jest bardzo podobny do tego, który jest realizowany w przypadku protokołu SSHFS. Zasadniczą różnicą między NFS i SSHFS jest brak szyfrowania komunikacji. W warunkach domowej sieci, ta cecha raczej nie stanowi większego problemu. Poza tym, trzeba też brać pod uwagę fakt, że szyfrowanie znacznie obciążyłoby router, co przełożyłoby się na spadek prędkości transferu. W tym wpisie zobaczymy jak na routerze z OpenWRT zaimplementować protokół NFS i udostępnić za jego pomocą zasoby w sieci lokalnej.

Instalacja pakietów na potrzeby NFS

Praktycznie każda funkcjonalność, którą zamierzamy wdrożyć na routerze, wymaga od nas doinstalowania kilku pakietów. W tym przypadku również musimy wyskrobać nieco pamięci na flash routera. Generalnie interesuje nas pakiet nfs-kernel-server . Pociąga on jednak za sobą szereg zależności i całość waży około 500-600 KiB. Jeśli mamy wymaganą ilość miejsca, to instalujemy wspomniany pakiet:

# opkg update
# opkg install nfs-kernel-server

Na końcu procesu instalacyjnego zostanie wyrzuconych kilka komunikatów:

exportfs: /etc/exports [1]: Neither 'subtree_check' or 'no_subtree_check' specified for export "*:/mnt".
  Assuming default behaviour ('no_subtree_check').
  NOTE: this default has changed since nfs-utils version 1.0.x

exportfs: /mnt does not support NFS export

Na razie nie musimy się nimi zbytnio przejmować ale w drodze konfiguracji, te powyższe wiadomości zostaną zlikwidowane.

NFS wykorzystuje do swojego działania narzędzie portmap (jest pociągany w zależnościach automatycznie). Oba demony ( nfsd oraz portmap ) powinny być dodane już do autostartu. Dla pewności możemy zajrzeć do katalogu /etc/rc.d/ . Dodatkowo, te w/w demony powinny także być już odpalone i nasłuchiwać zapytań, co możemy sprawdzić przy pomocy ps . W tej chwili mamy działający serwer NFS na routerze ale wymaga on jeszcze konfiguracji zasobów, które chcemy udostępnić.

Konfiguracja zasobów NFS udostępnianych w sieci

Zasoby udostępniane w sieci za sprawą protokołu NFS trzeba wyraźnie określić w pliku /etc/exports . Podajemy tam zwyczajnie ścieżki do katalogów, które chcemy udostępnić. Pamiętajmy, że w miejscu konkretnego katalogu możemy zamontować partycję dysku twardego. Wpisy w pliku /etc/exports określamy w poniższy sposób:

/mnt/sda3   192.168.1.0/24(rw,no_subtree_check,all_squash,anongid=1000,anonuid=1000)

Na samym początku mamy ścieżkę do zasobu. W tym przypadku jest to katalog /mnt/sda3 . Pamiętajmy, że katalog musi istnieć. Dalej mamy adres IP, a właściwie całą sieć 192.168.1.0/24 , z której maszyny będą w stanie uzyskać dostęp do tego katalogu. Wewnątrz nawiasu z kolei mamy opcje, w oparciu o które udostępniany jest dany katalog.

Opcja rw oznacza, że dany katalog po zamontowaniu na kliencie może być zapisywany. Zamiast rw można określić ro , za sprawą którego zasób zostanie udostępniony w trybie tylko do odczytu. Można także sprecyzować opcję sync , z tym, że czasem transfer może znacznie na tym ucierpieć. Dalej mamy no_subtree_check , który wyłącza mechanizm subtree_check w przypadku eksportowania jedynie jakiegoś podkatalogu konkretnego systemu plików. Generalnie rzecz biorąc, zasoby przeznaczone głównie do odczytu powinny ten mechanizm mieć włączony. W przypadku innych zasobów lepiej jest go wyłączyć, bo powoduje on spore problemy przy przepisywaniu nazw plików. Z kolei opcje all_squash , anongid=1000 oraz anonuid=1000 odpowiadają za określenie numerków UID/GID użytkownika anonimowego. Jeśli system plików został zamontowany z uwzględnieniem tych 3 opcji, wszystkie nowo utworzone przez klienta pliki/katalogi będą miały odpowiednio dostosowany UID/GID na routerze. W systemach linux, ID=1000 oznacza pierwszego zwykłego użytkownika, który został utworzony przy instalacji systemu operacyjnego. Zatem jeśli pliki na routerze zostaną przemapowane na numerki 1000/1000, użytkownik na kliencie będzie miał do nich swobodny dostęp.

Zmiany w pliku /etc/exports nie są natychmiastowe. Po edycji tego pliku, ręcznie trzeba wyeksportować nowe zasoby. Robimy to przy pomocy narzędzia exportfs :

# exportfs -ar

To powyższe polecenie przepisze plik /var/lib/nfs/etab , w oparciu o który tak naprawdę są podejmowane decyzje na temat obsługi udostępnianych w sieci zasobów.

Montowanie zasobów NFS na kliencie

By zamontować zasób NFS na kliencie, potrzebne są standardowo prawa użytkownika root. Możemy naturalnie korzystać z całej masy mechanizmów, które upraszczają montowanie zasobów sieciowych. Przykładem może być udevil. Niżej są dwa polecenia, które zamontują nam zasoby routera na stacji klienckiej:

# mount -t nfs 192.168.1.1:/mnt/sda3 /media/sda3/
$ udevil mount -t nfs 192.168.1.1:/mnt/sda3 /media/sda3/