Tworzenie repozytorium przy pomocy reprepro

Ten kto tworzył kiedyś paczki .deb wie, że cały proces może w końcu człowieka nieco przytłoczyć. Paczka, jak to paczka, budowana jest ze źródeł i konfigurowana przez jej opiekuna. Z reguły ludzie instalują kompilowane programy via make install . Niektórzy idą o krok dalej i używają do tego celu narzędzi typu checkinstall . I wszystko jest w miarę w porządku, przynajmniej jeśli chodzi o utrzymywanie jednej paczki. Przeprowadzamy kompilację tylko raz, po czym instalujemy dany pakiet i zapominamy o nim. Niemniej jednak, tego typu postępowanie może doprowadzić nasz system na skraj niestabilności. W tym poście nie będziemy zajmować się zbytnio sposobem w jaki powinno się tworzyć paczki .deb , a jedynie tym jak je przechowywać. Do tego celu potrzebne jest nam repozytorium, które zbudujemy w oparciu o oprogramowanie reprepro .

Przygotowywanie repozytorium

Mając wiele pakietów, które przerabiamy lokalnie, musimy w końcu zacząć myśleć o jakimś sposobie, który by nam ułatwił zarządzanie tymi pakietami. Oczywiście nie muszą to być tylko rekompilowane pakiety z nałożonymi przez nas zmianami. Jeśli opiekun danej paczki w debianie opieprza się, możemy zwyczajnie zaktualizować taki pakiet w oparciu o już wcześniej przygotowany przez tego kogoś katalog debian/. Podobnie sprawa ma się z oprogramowaniem, którego nie ma, lub, które nigdy nie zostanie zaakceptowane przez debiana z powodu jego dość ostrej polityki. W takim przypadku nic nie stoi na przeszkodzie, by taki pakiet dodać sobie do własnego repozytorium.

Jest kilka różnych sposobów na tworzenie repozytoriów i tutaj zostanie przedstawiony ten z wykorzystaniem oprogramowania reprepro. Po wgraniu wspomnianego pakietu musimy określić na dysku katalog, w którym będą przechowywane pakiety, np. /repo/debian/ . Taki folder może być również w posiadaniu zwykłego użytkownika, dzięki czemu przy zarządzaniu nie będziemy potrzebować uprawnień administratora. Po tym jak już ustalimy katalog, przechodzimy do niego:

# cd /repo/debian/

Będąc w katalogu, tworzymy podkatalog conf/ , a w nim plik distributions o poniższej treści:

Origin: apt.morfikownia.lh
Label: debian
Suite: testing
Codename: jessie
Version: testing
Architectures: i386 amd64 source
Components: main non-free contrib
UDebComponents: main contrib non-free
Description: morfik's repository for debian testing
SignWith: 771B6520

Origin: apt.morfikownia.lh
Label: debian
Suite: unstable
Codename: sid
Version: unstable
Architectures: i386 amd64 source
Components: main non-free contrib
UDebComponents: main contrib non-free
Description: morfik's repository for debian unstable
SignWith: 771B6520

Origin: apt.morfikownia.lh
Label: debian
Suite: experimental
Codename: experimental
Version: experimental
Architectures: i386 amd64 source
Components: main non-free contrib
UDebComponents: main contrib non-free
Description: morfik's repository for debian experimental
SignWith: 771B6520
NotAutomatic: yes
ButAutomaticUpgrades: yes

Mamy tutaj trzy gałęzie: testing , sid oraz experimental . Można sobie to oczywiście dostosować i jeśli potrzebujemy jedynie sid'a, to kasujemy dwa pozostałe bloki. Struktura tego pliku powinna być raczej zrozumiała.

W oparciu o te powyższe informacje, narzędzia takie jak apt lub aptitude będą identyfikować nasze repozytorium. W powyższym config'u jest także określony klucz GPG (parametr SignWith ), którym to będzie podpisywany plik InRelease zawierający min. sumy kontrolne plików z listami pakietów. Ten plik jest generowany za każdym razem, gdy będziemy dodawać/usuwać pakiety. Podpisywanie pakietów jest opcjonalne ale ze względów bezpieczeństwa dobrze jest utworzyć sobie klucz GPG.

Dodatkowo, w katalogu conf/ możemy stworzyć plik options , który to będzie zawierał opcje dla programu reprepro, te które zwykle się dopisuje przy jego wywoływaniu. Wtedy zamiast pisać rządek parametrów, możemy sprecyzować plik konfiguracyjny przy pomocy opcji --confdir . W moim pliku nie ma póki co zbyt wielu opcji, jedynie te poniższe:

basedir /repo/debian
verbose

Dostęp do repozytorium z poziomu www

Repozytorium jest już po części przygotowane i można do niego zacząć wrzucać pakiety. Niemniej jednak, będzie ono działać jedynie na lokalnej maszynie. Jeśli chcemy udostępnić zawartość takiego repozytorium w sieci, możemy to zrobić przy pomocy serwera www apache2. W tym celu będziemy musieli przeprowadzić kilka poniższych czynności. Zakładam, że mamy już zainstalowane potrzebne oprogramowanie, tj. serwer apache2 .

Tworzymy zatem wirtualnego hosta w pliku /etc/apache2/sites-enabled/000-default.conf przez dodanie poniższego kodu:

<VirtualHost *:80>
      ServerName deb.morfikownia.lh
      ServerAdmin morfik@localhost
      DocumentRoot /repo/
      ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/error_repo.log
      CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/access_repo.log combined
</VirtualHost>

Musimy także stworzyć dedykowaną konfigurację dla katalogu /repo/ , który będzie udostępniany przez serwer apache. Tworzymy zatem plik repo.conf w katalogu /etc/apache2/conf-available/ i dopisujemy w nim poniższą treść:

<Directory /repo/ >
      Options Indexes FollowSymLinks Multiviews
      AllowOverride None
      Require all granted
</Directory>

<Directory "/repo/debian/db/">
      Require all denied
</Directory>

<Directory "/repo/debian/conf/">
      Require all denied
</Directory>

<Directory "/repo/debian/incoming*/">
      Require all denied
</Directory>

Włączamy konfigurację przy pomocy a2enconf lub też linkujemy powyższy plik do katalogu /etc/apache2/conf-enabled/ i sprawdzamy poprawność konfiguracji:

# apache2ctl configtest
Syntax OK

Po zresetowaniu/przeładowaniu usługi apache2 , repozytorium powinno być już dostępne pod adresem jaki określiliśmy w konfiguracji wirtualnego hosta. W tym przypadku jest to deb.morfikownia.lh .

Importowanie pierwszego pakietu do repozytorium

By przetestować czy repozytorium działa jak należy, dodajmy do niego przykładową paczkę. Przy czym, można importować gołe paczki, tj. te bez źródeł, wskazując plik .deb . Można też zaimportować pakiety posługując się plikiem .changes , przykładowo:

# reprepro --confdir /repo/debian/conf/ includedeb sid ./amarok_2.8.0-2.1_amd64.deb

# reprepro --confdir /repo/debian/conf/ include sid ./amarok_2.8.0-2.1_amd64.changes

W katalogu repozytorium, możemy zaobserwować, że zostało utworzonych szereg innych podkatalogów oraz, że wygenerowanych zostało również kilka dodatkowych plików. Jeśli precyzowaliśmy klucz do repozytorium, powinniśmy także zostać poproszeni o hasło do niego. Dodana zaś paczka znajduje się w /repo/debian/pool/main/a/amarok/ .

Wpisy dla apt/aptitude

By narzędzia takie jak apt lub aptitude mogły zacząć korzystać z naszego repozytorium, dodajemy poniższe wpisy do pliku /etc/apt/sources.list :

#     deb         file:/media/Server/repo/debian/ sid main contrib non-free
#     deb-src     file:/media/Server/repo/debian/ sid main contrib non-free

      deb         http://deb.morfikownia.lh/debian/ sid main contrib non-free
      deb-src     http://deb.morfikownia.lh/debian/ sid main contrib non-free

W zależności od tego czy chcemy korzystać lokalnie czy zdalnie, wybieramy odpowiednie linijki i aktualizujemy listę pakietów przy pomocy poniższego polecenia:

# aptitude update

Być może będzie również potrzeba dodania klucza od repozytorium do keyring'a apt, jeśli tego wcześniej nie zrobiliśmy. Klucz można albo importować z pliku, albo z serwera kluczy, np. za pomocą poniższych dwóch linijek:

# gpg --keyserver keyserver.ubuntu.com --recv-keys ID_KLUCZA
# gpg --armor --export ID_KLUCZA | apt-key add -

Pinning'i dla repozytoriów

Jeśli chcielibyśmy, by budowane przez nas paczki miały wyższy priorytet niż wszelkie pozostałe pakiety w repozytorium debiana, musimy ustawić pinning'i w pliku /etc/apt/preferences :

Package: *
Pin: release o=Debian,a=testing
Pin-Priority: 990

Package: *
Pin: origin ""
Pin-Priority: 995

Package: *
Pin: origin deb.morfikownia.lh
Pin-Priority: 995

By sprawdzić czy apt widzi dodaną przez nas paczkę i czy ma ona odpowiedni priorytet, wydajemy poniższe polecenie:

$ apt-cache policy amarok
amarok:
  Installed: 2.8.0-2.1
  Candidate: 2.8.0-2.1
  Version table:
     2.8.0-2.1+b1 0
        990 http://ftp.pl.debian.org/debian/ testing/main amd64 Packages
        500 http://ftp.pl.debian.org/debian/ sid/main amd64 Packages
 *** 2.8.0-2.1 0
        995 file:/repo/debian/ sid/main amd64 Packages
        100 /var/lib/dpkg/status

Z powyższego listingu wychodzi na to, że mamy do wyboru dwie wersje amarok'a. Jedna z nich jest dostępna w tesingu/sid. Druga zaś w naszym lokalnym repozytorium. Również priorytety się zgadzają. Domyślne 500 dla sid'a, 990 dla testing'a oraz 995 dla lokalnego repozytorium. W przypadku instalacji tego pakietu, zostanie on pobrany właśnie z naszego repo.

Operowanie na repozytorium

Poniżej jest kilka linijek, których dobrze jest się nauczyć, bo to przy ich pomocy będziemy operować na repozytorium.

Dodawanie pakietów do repozytorium:

# reprepro --confdir /repo/debian/conf/ includedeb sid ./amarok_2.8.0-2.1_amd64.deb
# reprepro --confdir /repo/debian/conf/ include sid ./amarok_2.8.0-2.1_amd64.changes

Można również korzystać z opcji: "-C component", "-A architecture", "-S section" oraz "-P priority" w celu dokładniejszego sprecyzowania, gdzie dana paczka powinna trafić.

Usuwanie wszystkich pakietów powiązanych ze źródłami:

# reprepro --basedir /repo/debian/ removesrc sid amarok

Listowanie paczek w repozytorium dla sida:

# reprepro --basedir /repo/debian/ list sid
# reprepro --basedir /repo/debian/ list sid amarok

Jeśli chcemy przy pomocy aptitude sprawdzić co znajduje się w naszym repozytorium, wpisujemy:

# aptitude search '~O apt.morfikownia.lh'

I taka mała uwaga jeszcze. Przy dodawaniu paczek trzeba zwracać uwagę na plik .changes , bo jest tam zawarta informacja na temat gałęzi, do której pakiet powinien trafić, przykładowo:

...
Distribution: unstable
...

W przypadku, gdy chcielibyśmy taką paczkę dodać do innej gałęzi, dostaniemy błęda:

.changes put in a distribution not listed within it!
To ignore use --ignore=wrongdistribution.
There have been errors!

I to w zasadzie tyle. Przy czym, przy aktualizacji paczki w repozytorium, nie trzeba usuwać uprzednio jej starszej wersji. reprepro zrobi to automatycznie przy dodawaniu nowszej. W ten sposób możemy trzymać własne pakiety w jednym miejscu, zarządzać nimi i mieć do nich dostęp przy pomocy natywnych narzędzi debiana.