Aktywacja i konfiguracja klawisza SysRq

SysRq (System Request) to klawisz na klawiaturze, po którego przyciśnięciu można wysłać niskopoziomowe zapytana bezpośrednio do kernela linux'a. Te komendy działają nawet w przypadku pozornego braku kontaktu z systemem operacyjnym, tj. zacięcia dźwięku, nieruchomy kursor myszy, a nawet w przypadku braku możliwości wpisywania znaków z klawiatury. Zwykle po opisanych wyżej symptomach, człowiek jest skłonny przycisnąć przycisk reset na obudowie swojego komputera, no bo jak inaczej odwiesić taki system? Problem z twardym resetem (za pomocą przycisku) jest taki, że praktycznie zawsze po nim występuje uszkodzenie struktury systemu plików na dysku, a czasami uszkodzeniu ulega cała partycja. To niesie ze sobą ryzyko utraty danych. Dlatego też powinniśmy zaprzestać resetowania komputerów przy pomocy przycisków i zacząć korzystać z klawisza SysRq .

Gdzie jest klawisz SysRq i jak go używać

Jeśli popatrzymy na swoją klawiaturę, prawdopodobnie nie dostrzeżemy na niej klawisza z napisem SysRq . Przynajmniej na mojej klawiaturze ten klawisz jest inaczej podpisany. Mianowicie jest to Print Screen . By teraz zacząć wydawać kernelowi polecenia, trzeba wcisnąć dodatkowy klawisz, tj. L-Alt . Mając wciśnięte te dwa klawisze jednocześnie, można w końcu przycisnąć jeszcze jeden i ta kombinacja nakaże kernelowi by wykonał jakąś określoną operację.

Przy pomocy L-Alt-SysRq-S możemy zażądać wykonania polecenia sync , który zapisze wszystkie dirty pages, które rezydują w pamięci operacyjnej RAM, na dysk. Przy pomocy L-Alt-SysRq-U możemy przemontować wszystkie partycje w tryb tylko do odczytu. Te dwa polecenia dbają o zabezpieczenie systemu plików. Inna użyteczna kombinacja to L-Alt-SysRq-B , który resetuje system. W taki oto sposób możemy bezpiecznie zrestartować komputer. Oczywiście takich a poleceń SysRq jest o wiele więcej ale nie będę ich zamieszczał w tym wpisie, bo jest on o czymś zupełnie innym. Te powyższe informacje, to tylko przykład do czego można wykorzystać klawisz SysRq . Przejdźmy zatem do sedna sprawy.

Konfiguracja klawisza SysRq

By skonfigurować klawisz SysRq musimy ustawić odpowiednio parametr kernela kernel.sysrq , bo przyjmuje on kilka wartości. Mianowicie 0 i 1 odpowiednio wyłączają i włączają możliwość korzystania z klawisza SysRq . Trzeba jednak zaznaczyć, że wartość 1 włącza pełną funkcjonalność tego klawisza, tj. wszystkie akcje będzie można przeprowadzić po jego przyciśnięciu. W pewnych okolicznościach może to zagrażać bezpieczeństwu systemu. Dlatego też zamiast ustawiać 1 , powinniśmy się zastanowić, których z poniższych akcji potrzebujemy, a które są nam zupełnie zbędne. Każda z nich ma przypisaną wartość i gdy potrzebujemy kilku, to wartość, którą należy wpisać w parametrze kernel.sysrq trzeba obliczyć dodając wartości poszczególnych akcji do siebie. Poniżej lista akcji:

• 2 -- włącza kontrolę poziomu logów konsoli *
• 4 -- włącza kontrolę klawiatury (SAK, unraw) *
• 8 -- włącza zrzuty procesów w celu debugowania, itd.
• 16 -- włącza polecenie sync *
• 32 -- włącza ponowne montowanie tylko do odczytu *
• 64 -- włącza sygnały procesów (term, kill, oom-kill)
• 128 -- pozwala na restartowanie/wyłączanie *
• 256 -- pozwala ustawiać nice wszystkich zadań czasu rzeczywistego *

Przy niektórych pozycjach pojawił się znak * . Informuje on, że dana akcja jest włączona przy domyślnej konfiguracji kernela w debianie. Dodając wartości tych opcji do siebie, uzyskujemy wynik 2+4+16+32+128+256=438 i to tę wartość powinniśmy uwzględnić w parametrze kernel.sysrq , który należy dopisać do pliku /etc/sysctl.conf , przykładowo:

kernel.sysrq = 438