Jak przeprowadzić unroot na smartfonie Neffos C5 od TP-LINK

Proces root na smartfonie Neffos C5 od TP-LINK można przeprowadzić w miarę bez większych problemów, choć nie jest to rozwiązanie działające OOTB. Niemniej jednak, taki root telefonu czyni go bardziej podatnym na zagrożenia ze strony wrogich aplikacji. Ponadto, kasując czy też zmieniając pliki systemowe, możemy sprawić, że nasze urządzenie zwyczajnie przestanie nam działać, tj. już się nie uruchomi. Niektórzy użytkownicy smartfonów nie zdają sobie z tego sprawy i ukorzeniają Androida bez głębszego zastanowienia się. Mi jako linux'iarzowi, root jest niezbędny do pracy ale czy aby na pewno każdy musi go mieć? Ci z was, którzy taki root systemu przeprowadzili i nie korzystają z niego praktycznie wcale, zastanawiają się pewnie czy istnieje sposób, by cofnąć wprowadzone zmiany i przywrócić Androida do stanu pierwotnego. Krótka odpowiedź brzmi: "oczywiście, że tak" i temu procesowi przyjrzymy się w niniejszym artykule.

Czy potrzebny mi jest root Androida

Standardowo w Androidzie każda aplikacja zainstalowana w telefonie ma przypisane indywidualne UID/GID (użytkownika i grupę). Żadna aplikacja nie jest w stanie odczytać danych innych programów, które zainstalowaliśmy w systemie. Zaprzęgając mechanizm root dajemy możliwość pewnym aplikacjom na dostęp do danych każdego innego programu.

Jeśli teraz wgramy podejrzaną aplikację, to może ona wykorzystać fakt ukorzenienia Androida i uzyskać dostęp do poufnych danych czy nawet przejąc całkowitą kontrolę nad systemem operacyjnym telefonu, wliczając to podsłuch z mikrofonu, kamery i klawiatury. Dlatego też w pewnych sytuacjach root Androida nie jest wskazany.

Trzymając się pewnych zdroworozsądkowych zasad można uniknąć zagrożeń, które niesie ze sobą root systemu. Niemniej jednak, jeśli niezbyt rozważnie korzystamy z telefonu, np. pobieramy aplikacje bez ich uprzedniej weryfikacji, to root może tylko przyczynić się do kompromitacji zabezpieczeń telefonu, przez co potencjalny atakujący może bez problemu uzyskać dostęp, np. do danych konta bankowego.

Jakie zmiany po przeprowadzaniu procesu root można cofnąć

Standardowo na smartfonie z Androidem mamy min. partycję /system/ oraz /data/ . Na /system/ znajduje się fabryczny Android, czyli ten system, który w tym przypadku został wypuszczony przez TP-LINK. Tej partycji nie można zapisać bez przeprowadzenia procesu ukorzeniania systemu. Z kolei zaś na partycji /data/ są przechowywane wszystkie zmiany jakie użytkownik telefonu wprowadził, np. za sprawą wgrania plików, zmiany konfiguracji/ustawień czy aktualizacji poszczególnych aplikacji.

W przypadku posiadania smartfona, który przeszedł proces root, to na takim urządzeniu zostały poczynione pewne zmiany. Przede wszystkim, aplikacje SuperSU i BusyBox wgrały nam pliki do katalogu /system/xbin/ (przynajmniej na Android 5.1 Lollipop). Dodatkowo, każda aplikacja wymagająca uprawnień administratora mogła również wprowadzić jakieś zmiany na partycji /system/ .

Wszelkie niestandardowe zmiany (edycja/dodanie/usunięcie plików systemowych) wprowadzane czy to przez nas czy przez aplikacje wymagające root mogą zostać cofnięte przez wgranie wcześniej zrobionego backup'u flash'a telefonu. Oczywiście nie musimy wgrywać całego backupu, a jedynie tę część, na której znajduje się partycja /system/ oraz /data/ .

O ile przywrócenie partycji /system/ jest wielce niezbędne, o tyle przywrócenie partycji /data/ może trwać sporo czasu. Biorąc pod uwagę, że są tam jedynie dane użytkownika, których nie ma za wiele tuż po wyjęciu smartfona z pudełka, to przydałoby się wyczyścić również i tę przestrzeń przed odkorzenieniem Androida. Ten proces możemy przeprowadzić korzystając z Factory Reset z poziomu systemu. Powinien nam on efektywnie te dane bardzo szybko usunąć.

Trzeba także pamiętać, że zmiany wprowadzone w procesie ukorzeniania telefonu nie ograniczają się jedynie do partycji /system/ . Została zmieniona przecież także partycja recovery , bez której nie byłby możliwy root Neffos'a C5. Tę partycję również musimy przywrócić.

Odinstalowanie SuperSU (unroot)

Od czego zatem zacząć powrót do stock'owego oprogramowania naszego Neffos'a C5? To pytanie trzeba rozważyć pod kątem wprowadzanych zmian po dokonaniu procesu root. Jeśli nie były one zbyt zaawansowane, np. instalowaliśmy jedynie kilka aplikacji wymagających praw administracyjnych w celu odczytu plików systemowych, to możemy skorzystać z opcji dostępnej w SuperSU, tj. Pełny unroot :

Pamiętajmy tylko, by usunąć wszelkie aplikacje wymagające root przed usunięciem SuperSU.

W przypadku mojego Neffos'a C5, opcja unroot widoczna w SuperSU nie zadziałała z początku. Po przyciśnięciu na ekranie pojawiła się jedynie informacja o czyszczeniu, a proces się zawiesił. Jeśli też natrafiliśmy na tego typu problem, to trzeba zresetować smartfon i ponowić proces unroot bezpośrednio po włączeniu urządzenia. Po odinstalowaniu SuperSU trzeba uruchomić smartfon ponownie.

Spróbujmy się teraz zalogować na użytkownika root z poziomu jakiegoś terminala. Powinniśmy zobaczyć poniższy komunikat:

Nie musimy się obawiać o dane zgromadzone na partycji /data/ , bo nie zostaną one ruszone w żaden sposób. Podobnie sprawa ma się w przypadku karty SD. No i nie zostaną cofnięte żadne zmiany na partycji /system/ , oczywiście w przypadku, gdy coś zmienialiśmy.

Zatem widzimy, że proces likwidacji root w Neffos C5 jest praktycznie automatyczny. Niemniej jednak, co w przypadku, gdy mamy jakieś zmiany na partycji /system/ lub też wgraliśmy niestandardowy ROM? Odpowiedź jest prosta: trzeba przeprowadzić Factory Reset, który wyczyści dane na partycji /data/ oraz przywrócić partycję /system/ z wcześniej utworzonego backupu flash'a smartfona.

Trzeba będzie także przywrócić partycję recovery , bo nie została ona odtworzona w procesie unroot przeprowadzonym z poziomu SuperSU.

Factory Reset

W przypadku wprowadzenia zmian na partycji /system/ (innych niż wgranie SuperSU i BusyBox) dobrze jest pierw usunąć wszystkie dane znajdujące się na partycji /data/ . Chodzi o to, że pliki zgromadzone na tej partycji mogą generować różne problemy w sytuacji, gdy przywraca się oryginalny ROM. Nie jest to regułą ale jeśli chcemy uniknąć błędów, to zalecane jest przeprowadzić pierw Factory Reset.

Oczywiście możemy ten krok całkowicie pominąć. W przypadku ewentualnych problemów po flash'owaniu telefonu, Factory Reset będziemy mogli przeprowadzić z poziomu trybu recovery (przyciski Power + Volume UP trzymane podczas startu telefonu). Jeśli jednak chcemy wyczyścić wszystkie dane na partycji /data/ przed flash'owaniem telefonu, to możemy to zrobić z poziomu działającego systemu przechodząc do Ustawienia => Kopia i kasowanie danych => Ustawienia fabryczne:

Przywrócenie partycji /system/ na Neffos C5

Jak już zostało wspomniane wyżej, na partycji /system/ znajduje się ROM TP-LINK z Androidem 5.1. By powrócić do niego musimy przywrócić całą partycję. Możemy to zrobić z poziomu aplikacji SP Flash Tool, oczywiście zakładając, że pierw utworzyliśmy backup flash. Zamontujmy ten backup w systemie przy pomocy poniższego polecenia:

# losetup /dev/loop0 /media/Kabi/neffos/backup_phone/NeffosC5-orig.img

W systemie powinniśmy mieć dostęp do szeregu partycji tego obrazu. Jeśli się tak nie stało to musimy odpowiednio skonfigurować moduł loop. Podejrzymy także w gdisk jak prezentuje się tablica partycji samego obrazu. Interesuje nas generalnie pozycja system :

# gdisk -l /media/Kabi/neffos/backup_phone/NeffosC5-orig.img

Number  Start (sector)    End (sector)  Size       Code  Name
...
  20          360448         8749055   4.0 GiB     0700  system
...

Widzimy przy niej numer 20. Teraz w systemie odszukujemy urządzenie loop mające numer 20. W moim przypadku jest to /dev/loop0p20 . Możemy także zamontować tę partycję, by się upewnić, że faktycznie znajduje się na niej stock'owy system:

# mount /dev/loop0p20 /mnt

Jeśli nie ma żadnego błędu i możemy przeglądać katalog /mnt/ bez problemu, oznacza to, że jest to ta partycja, której dane musimy przesłać na smartfona. Odmontujmy ją zatem i zrzućmy dane z tego urządzenia loop do pliku przy pomocy dd :

# dd if=/dev/loop0p20 of=./orig_system.img bs=2M
2048+0 records in
2048+0 records out
4294967296 bytes (4.3 GB, 4.0 GiB) copied, 216.991 s, 19.8 MB/s

Mając wyodrębnioną partycję /system/ możemy ją wgrać na smartfon przy pomocy SP Flash Tool. Potrzebna nam jest tylko mapa przestrzeni flash, a ta siedzi w pliku mt6735-neffos-c5-tp-link-scatter.txt. Jest tam również pozycja dotycząca partycji /system/ . Odpalamy zatem SP Flash Tool i przechodzimy na zakładkę Download, gdzie wskazujemy nasz plik scatter.txt :

Mamy tutaj wyszczególnione obszary pamięci flash w Neffos C5, które możemy zapisać. Nas interesuje w tej chwili tylko pozycja system . Zaznaczamy ją i upewniamy się, że nad tabelką wybraliśmy Download Only . Może i tutaj jest słówko Download ale trzeba patrzyć na ten proces z perspektywy telefonu, czyli to on będzie pobierał dane z komputera.

Podłączamy teraz Neffos'a C5 do portu USB komputera. Następnie w SP Flash Tool przyciskamy przycisk Download i wyłączamy telefon. Następnie próbujemy go uruchomić w trybie recovery przyciskając przycisk Power + Volume UP jednocześnie. Smartfon się nie uruchomi ale rozpocznie się proces flash'owania. Sam proces powinien zakończyć się powodzeniem.

Teraz można wyciągnąć smartfona z portu USB i uruchomić.

Przywrócenie partycji recovery

W przypadku partycji recovery możemy postąpić dokładnie w taki sam sposób, tj. wgrać stock'owy obraz przy pomocy SP Flash Tool. Niemniej jednak, nie musimy tego robić po wgraniu obrazu partycji /system/ . W moim przypadku, partycja recovery została automatycznie odtworzona po wgraniu obrazu partycji /system/ .

Sprawdzenie czy Neffos C5 ma root'a

Ostatnią rzeczą, która nam została to na własne oczy przekonanie się czy wszystkie zmiany zostały cofnięte. Factory reset powinien nam wyczyścić wszystkie dane na partycji /data/ . Powinniśmy mieć także stock'ową partycję /system/ oraz recovery . Z kolei root możemy sprawdzić za pomocą Root Check:

Zablokowanie bootloader'a

Ostatnią rzeczą, którą musimy zrobić, to zablokowanie bootloader'a. Odpalamy zatem smartfon w trybie fastboot (Power + VolUp). Podłączamy także urządzenie do portu USB komputera i wpisujemy w terminalu poniższe polecenie:

# fastboot oem lock
...
(bootloader) Start lock flow

OKAY [4.132s]
finished. total time: 4.132s

Po wydaniu tej komendy, na ekranie smartfona pojawi się poniższa informacja:

If you lock the bootloader you will need to install official operating system software on this phone.

To prevent unauthorized access to your personal data, locking the bootloader will also delete all personal data from your phone (a "Factory data reset").

Press the Volume Up/Down button to select Yes or No.

Yes (Volume Up) Lock bootloader
No (Volume Down) Do not lock bootloader

Proces zablokowania bootloader'a usuwa wszystkie dane użytkownika (Factory Reset), zatem upewnij się, że zrobiliśmy ewentualny backup. Przyciskamy teraz Volume Up. Po chwili zostaniemy przeniesieni do menu wyboru. Restartujemy telefon wpisując w terminalu poniższe polecenie:

# fastboot reboot

Smartfon zrestartuje się parokrotnie podczas procesu blokowania bootloader'a ale ostatecznie system powinien się bez większego problemu załadować na domyślnych ustawieniach.