Implementacja multipleksera tmux

Wszystko zaczęło się od pewnego posta na forum DUGa, w którym to jeden użytkownik polecał innemu, aby ten zainteresował się programem o nazwie tmux . Nie wiem czy tamta osoba to zrobiła ale ja postanowiłem się przyjrzeć temu wynalazkowi zwanemu terminal multiplekser. Po niezbyt wnikliwym przejrzeniu strony projektu rzuciło mi się w oczy dzielenie okna jednego terminala na szereg mniejszych. Ten ficzer znany był mi min. z terminala terminator. Zasadniczą różnicą tych dwóch aplikacji jest to, że tmux może być uruchomiony również pod TTY, efektywnie dzieląc obszar jednej konsoli. Nie to bym ciągle siedział w trybie tekstowym ale skoro tmux potrafi to samo co terminator oraz działa zarówno w trybie graficznym jak i tekstowym przy zaznaczeniu, że zjada także mniej pamięci RAM, to czemu nie zaimplementować sobie jego obsługi? W trakcie użytkowania tmux'a okazało, że potrafi on sporo więcej i dlatego właśnie powstał ten wpis.

Dobór terminala pod tmux'a

Przede wszystkim, by móc skorzystać z tmux'a, potrzebujemy mieć do dyspozycji jakiś terminal. W przypadku TTY, to żaden problem. W środowiskach graficznych musimy za to skorzystać z dostarczanych przez nie pseudo terminali. To z jakiego terminala będziemy korzystać zależy głównie od naszych upodobań. Jako, że ja staram się zwykle w swojej konfiguracji dbać o jak najmniejsze wykorzystanie zasobów systemowych przez wykorzystywane aplikacje, to zalecam do tego celu wykorzystanie terminala urxvt, którego konfiguracja została opisana w osobnym wpisie i nie będę jej tutaj ponownie opisywał.

Po zdecydowaniu się na określony terminal, musimy doinstalować w systemie kilka pakietów. Przede wszystkim, musimy zainstalować sam pakiet tmux . Do tego, musimy także zainstalować xsel , który odpowiada za zarządzanie schowkiem systemowym.

Konfiguracja skrótów klawiszowych tmux'a

Tmux'a uruchamia się przez wpisanie w terminalu polecenia tmux . Pierwsze czego człowiek musi się nauczyć odnośnie w tmux'a, to obsługa skrótów klawiszowych. Nie będziemy jednak korzystać z tych domyślnych, bo nie są one zbyt wygodne. Choć na dobrą sprawę, to zależy od przyzwyczajenia. Jeśli jednak chcemy zostać przy standardowej konfiguracji skrótów klawiszowych, to trzeba będzie brać poprawkę do tego co zostanie opisane poniżej.

Te częściej używane skróty zostały wyszczególnione poniżej. Dzięki nim będziemy w stanie poruszać się po tmux'ie w miarę swobodnie. Może nie od razu wszystkie z tych skrótów zapamiętamy ale zapewniam, że po 2-3 dniach korzystania z nich, w końcu wejdą nam do głowy. Poniżej jest także zawarta konfiguracja, którą należy umieścić w pliku /etc/tmux.conf lub też ~/.tmux.conf w zależności od tego czy ma to być konfiguracja globalna czy dla konkretnego użytkownika. Aktualną konfigurację skrótów można zawsze podejrzeć za pomocą tego poniższego polecenia:

$ tmux list-keys

We wszystkich niżej wymienionych skrótach, będzie ustawiony prefiks Ctrl-a . Po wciśnięciu prefiksu, kombinacja klawiszy nie jest od razu podawana do serwera. Zamiast tego tmux czeka na kolejny znak, który musimy wprowadzić. W momencie, gdy to uczynimy, skrót zostaje przesłany. Dzięki temu można spokojnie rozluźnić łapki i po prostu wcisnąć Ctrl-a , a następnie pożądany klawisz. Prefiks naturalnie może być dowolny, a ustawiamy go w poniższy sposób:

unbind C-b
set -g prefix C-a

Znak C oznacza Ctrl . Domyślnym prefiksem jest Ctrl-b i dlatego pierw skorzystaliśmy z unbind , by zwolnić ten skrót. W drugiej linijce przypisaliśmy nowy skrót dla prefiksu.

Mając określony prefiks, możemy przejść do kolejnych skrótów klawiszowych. Poniżej mamy skrót Ctrl-a-n odpowiedzialny za tworzenie nowego okna w tmux:

bind n new-window

Skoro mowa o oknach, to warto również wiedzieć jak się między nimi przełączać. Za te zdarzenia odpowiadać będą skróty Ctrl-a-Space oraz Ctrl-a-Backspace . Możemy także bezpośrednio podać numer okna za pomocą Ctrl-a-5 lub też skorzystać z listy okien sesji, która jest dostępna pod klawiszem Ctrl-a-' :

bind -r Space next-window
bind -r BSpace previous-window
bind "'" choose-window

Każde okno tmux'a można zamknąć przy pomocy skrótu Ctrl-a-Q . Trzeba jednak pamiętać, że nieostrożne posługiwanie się tym skrótem może spowodować utratę wszystkich informacji w danym oknie tmux'a. Dlatego też skorzystamy z opcji confirm-before , która wymusi potwierdzenie operacji zamknięcia okna:

bind Q confirm-before kill-window

Jako, że tmux jest w stanie dzielić okienka, to skróty Ctrl-a-| oraz Ctrl-a-\ zdają się być odpowiednie dla operacji wertykalnego i horyzontalnego dzielenia przestrzeni okna:

bind - split-window -v
bind _ split-window -v
bind | split-window -h

Mając kilka okienek (pane) w oknie terminala, możemy zmieniać ich rozmiar w poziomie za pomocą skrótów Ctrl-a-> oraz Ctrl-a-< . Możemy także zmieniać ich rozmiar w pionie przy pomocy Ctrl-a-+ oraz Ctrl-a-= . Możemy także dostosować ilość wierszy czy kolumn, o które powiększy/zmniejszy się okienko:

bind -r < resize-pane -L 3
bind -r > resize-pane -R 3
bind -r + resize-pane -U 1
bind -r = resize-pane -D 1

Warto też wiedzieć jak się przełączać między tymi okienkami. W poziomie robimy to przy pomocy skrótów Ctrl-a-Left oraz Ctrl-a-Right , zaś w pionie będą to Ctrl-a-Up oraz Ctrl-a-Down . Są to ustawienia domyślne i nic tutaj nie musimy zmieniać.

Każde takie okienko powstałe poprzez podział głównego okna tmux'a można zamknąć. Służy do tego skrót Ctrl-a-q . Jest bardzo podobny do zamknięcia całego okna, dlatego też zalecana jest ostrożność. Podobnie jak w tamtym przypadku, tutaj też możemy się nieco zabezpieczyć opcją confirm-before :

bind q confirm-before kill-pane

W przypadku, gdy mamy dużo podzielonych okienek, może zajść potrzeba zwiększenia obszaru obejmowanego przez któreś z nich. Możemy naturalnie utworzyć osobne okno i tam wykonać określone polecenie albo też skorzystać z opcji zoom, która jest dostępna pod skrótem Ctrl-a-z . Ponowne przyciśnięcie tego skrótu zaowocuje przejściem do trybu okienkowego. W tym przypadku, skrót również jest domyślny i nie musimy nic dopisywać do pliku konfiguracyjnego tmux'a.

Podzielone okienka, czy też całe okna tmux'a, są zarządzane przez serwer. Ten serwer możemy ubić przy pomocy skrótu Ctrl-a-\ . Również tutaj przyda się zastosowanie opcji confirm-before :

bind \ confirm-before kill-server

Listę aktywnych sesji tmux'a możemy uzyskać posługując się skrótem Ctrl-a-" . Wygląda to mniej więcej tak:

Między tymi sesjami możemy się przełączać przy pomocy strzałek i klawisza Enter . Zawartość innych sesji nie jest tracona i zawsze możemy do nich powrócić:

bind '"' choose-session

Jeśli chcemy odłączyć się od tmux'a i zwolnić tym samym terminal, to możemy skorzystać ze skrótu Ctrl-a-d . Możemy nawet odłączyć dowolnego klienta skrótem Ctrl-a-D :

bind d detach
bind D choose-client

Zmiany w pliku konfiguracyjnym /etc/tmux.conf lub ~/.tmux.conf nie są uwzględniane do momentu ponownego uruchomienia serwera. Możemy jednak zainicjować przeładowanie tego pliku za pomocą skrótu Ctrl-a-r :

bind r source-file /etc/tmux.conf \; display-message "Configuration reloaded"

Skróty klawiszowe bez prefiksu

Jeśli chodzi o wprowadzanie skrótów klawiszowych, to istnieje jeszcze jeden mechanizm, o którym warto wiedzieć. Chodzi o to, że niektóre polecenia, takie jak zmiana rozmiaru okienek czy przełączanie się między nimi, nie byłoby zbytnio użyteczne, gdybyśmy musieli ciągle wciskać prefiks. Wyżej korzystaliśmy z opcji -r , która umożliwia ustawienie timeout'u dla skrótu klawiszowego, dzięki któremu przez pewien określony czas tmux będzie traktował kolejne przyciśnięcia konkretnych klawiszy jako pełny skrót z prefiksem. Dla przykładu weźmy ten poniższy wpis:

bind -r + resize-pane -U 1

Po przyciśnięciu prefiksu Ctrl-a , tmux będzie oczekiwał na wciśnięcie kolejnego klawisza, którym w tym wypadku jest r . Po jego przyciśnięciu zostanie ustawiony zegar, który będzie odliczał czas. Jeśli podczas tego okresu ponownie przyciśniemy klawisz r ale już bez prefiksu, to akcja określona wyżej zostanie ponownie zainicjowana. Czas zegara zostanie zresetowany i ponownie zacznie się odliczanie. tmux przestanie interpretować przyciśnięcie klawisza r jako skrót dopiero po upłynięciu czasu, który jest liczony od ostatniego wciśnięcia klawisza r . Jeśli chcemy sobie ten czas dostosować, to możemy to zrobić dopisując w pliku konfiguracyjnym tmux'a tę poniższą linijkę (czas w milisekundach):

set -g repeat-time 800

Zarządzanie sesjami

Skróty klawiszowe mamy mniej więcej z głowy. Teraz zajmijmy się sesjami w tmux'ie. Wyżej wspomniałem, że by zacząć używać tmux'a musimy w oknie terminala wpisać polecenie tmux . W zasadzie jest to prawdą ale to polecenie przyjmuje szereg argumentów, za pomocą których możemy sterować sesją jak i serwerem. Poniżej znajduje się lista tych częściej używanych poleceń:

• tmux attach-session -t sesja -- podłącza nas do określonej sesji, skrót attach .
• tmux detach-client -- odłącza klienta od sesji, skrót detach .
• tmux start-server -- uruchamia serwer bez aktywnej sesji.
• tmux kill-server -- zabija serwer.
• tmux kill-session -t sesja -- zamyka określoną sesję.
• tmux list-sessions -- pokazuje aktywne sesje, skrót ls .
• tmux new-session -t sesja -- tworzy nową sesję, skrót new .

Oczywiście te powyższe polecenia nadają się jedynie do prostego zarządzania sesjami z poziomu terminala. Co jednak w przypadku, gdy chcemy uruchomić gotową sesję, w skład której wchodzi szereg okien, z których to cześć jest podzielona na mniejsze i zawiera uruchomione aplikacje? W takiej sytuacji musimy stworzyć sobie blok sesji w pliku konfiguracyjnym /etc/tmux.conf lub ~/.tmux.conf , przykładowo:

new -d -s main -n main "htop"
splitw -t 1 -v -p 50 "newsbeuter"
neww -n cmd
selectw -t main:1
selectp -t main:2

Składnia takiego bloku jest następująca. Słowo new oznacza tworzenie nowej sesji (w tym nowego okna) i wyżej przyjmuje ono trzy argumenty. Argument -d odpowiada za odłączenie sesji od terminala, -s za nazwa sesji, -n to nazwa okna. Wszystko to, co zostało ujęte w " " , to polecenie, które ma zostać wywołane zaraz po utworzeniu tego okna. Oczywiście mogą to być dowolne polecenia, niekoniecznie nazwy aplikacji. Wszystko to, co jesteśmy w stanie wpisać w terminalu, możemy umieścić tutaj.

W kolejnej linijce mamy słówko splitw , które dzieli okno. Mamy tam trzy argumenty. Argument -t określa numerek okna, które należy podzielić. Dalej mamy -v dzielący okno wertykalnie (możliwe również do określenia -h ). Ostatni parametr -p określa procent podziału okna. W tak powstałym oknie uruchamiana jest zdefiniowana aplikacja.

Dalej mamy słowo neww , które odpowiada za utworzenie nowego okna w sesji. W argumencie -n podajemy jego nazwę i, podobnie jak w przypadku wyżej, uruchamiamy program. Oczywiście możemy nie nazywać okien ale wtedy automat zrobi to za nas. Podobnie też z poleceniami, których nie musimy podawać. Jeśli nie podamy, to pojawi się w okienku jedynie prompt.

Pozostałe dwa polecenia, tj. selectw oraz selectp określają, które okno ma zostać ustawione jako aktywne. Tutaj mamy tylko jeden argument -t , który odwołuje się do konkretnej sesji i jej okna.

Konfiguracja tmux'a

Wiemy już zatem jak sterować tmux'em i jak konfigurować jego skróty klawiszowe. Poniżej zaś znajdują się te bardziej użyteczniejsze opcje, które można dodać do pliku konfiguracyjnego /etc/tmux.conf lub też ~/.tmux.conf . Cały ten multiplekser jest nieco rozbudowany, dlatego też w miarę zgłębiania jego konfiguracji będę starał się dodawać tutaj nowe sekcje. Kompletny plik konfiguracyjny znajduje się na github'ie.

Wsparcie dla myszy w tmux'ie

Przede wszystkim, włączamy support dla myszy. Będziemy mogli za jej pomocą aktywować okienka, zmieniać ich rozmiar, a nawet przełączać się między nimi klikając w odpowiednie pozycje na ekranie. Działa również przewijanie rolką. Niestety nie udało mi się zmusić tmux'a do współpracy z gpm (to taki support dla myszy pod TTY), a z informacji, które znalazłem, wychodzi na to, że tmux nie wie jak rozmawiać z gpm , w efekcie czego można zapomnieć o bawieniu się myszą pod TTY. Oczywiście nadal kopiowanie przy pomocy myszy działa ale nie można robić tych wszystkich rzeczy co w przypadku graficznej sesji Xserver'a. W każdym razie, by włączyć wsparcie dla myszy, dopisujemy do pliku konfiguracyjnego tę poniższą linijkę:

set -g mouse on

Jeśli chcemy sobie dostosować poszczególne akcje, które są przypisane do przycisków myszy, to musimy pierw ustalić nazwy tych przycisków. Poniżej jest tabelka, którą możemy wykorzystać:

MouseDown1    MouseUp1    MouseDrag1
MouseDown2    MouseUp2    MouseDrag2
MouseDown3    MouseUp3    MouseDrag3
WheelUp       WheelDown

Na końcu tych powyższych nazw musimy także dopisać położenie, które może być jednym z Pane , Border lub Status . Przykładowo, jeśli chcielibyśmy aktywować sobie wklejanie tekstu za pomocą środkowego przycisku myszki, to do konfiguracji dodajemy poniższy wpis:

bind -n MouseDown2Pane paste-buffer

Zmiana kolorystyki

W przypadku, gdy nie odpowiadają nam domyślne kolory tmux'a, możemy je sobie dobrać ręcznie. Praktycznie cała kolorystyka jest zawarta w tych poniższych opcjach:

set -g display-panes-active-colour colour33
set -g display-panes-colour colour166
set -g message-style fg=colour166,bg=colour235,bright
set -g status-style fg=colour136,bg=colour235
set -gw clock-mode-colour colour166
set -gw pane-active-border-style fg=colour166,bg=colour16
set -gw pane-border-style fg=colour166,bg=colour16
set -gw window-status-activity-style fg=colour166,bg=colour52,bold
set -gw window-status-current-style fg=colour166,bg=default,underscore
set -gw window-status-style fg=colour244,bg=default,dim

Jak widzimy, mamy tutaj szereg ustawień odpowiedzialnych za konfigurację wyglądu paska statusu, okna głównego czy też podzielonych okienek. Nazwy opcji powinny być zrozumiałe. Jeśli zaś chodzi o format, który został określony, to każda z opcji przyjmuje trzy wartości, kolor tła, kolor czcionki oraz listę atrybutów. Pozycja atrybutów może przyjąć wartość none lub też jedną z bright , dim , underscore , blink , reverse , hidden lub italics . Każde z tych powyższych opcji może zostać poprzedzone za pomocą no i w ten sposób wyłączyć którąś opcję. Kolor tła jest oznaczony przez bg= , kolor czcionki zaś za pomocą fg= . Poszczególne opcje oddziela się od siebie za pomocą , . Kolory mogą być w formie nazwy (red), postaci HEX ( #000000 ) lub też colour0 - colour255 o ile dysponujemy terminalem 256-kolorowym.

Pasek statusu (status bar)

Możemy także dostosować sobie wygląd paska statusu i to nie tylko kolory ale także to, co faktycznie będzie nam on pokazywał. Poniżej jest potrzebny nam blok kodu, który dodajemy do pliku konfiguracyjnego:

set -g status on
set -g status-interval 1
set -g status-justify centre
set -g status-left "#[fg=green,dim,bg=default]Session: #S #[fg=yellow,dim,bg=default]#I #[fg=cyan,dim,bg=default]#P"
set -g status-left-length 40
set -g status-position bottom
set -g status-right "#[fg=red,dim,bg=default] #(cat /proc/loadavg) #[fg=white,dim,bg=default]%H:%M:%S #[fg=blue,dim,bg=default]%Y-%m-%d"
set -g status-right-length 140
set -g status-style fg=colour136,bg=colour233

Ze zrozumieniem za co odpowiadają poszczególne opcje nie powinno być większych problemów. Natomiast cześć z nich (np. status-right ) ma dość zawiłą konstrukcję i przydałoby się dodać dwa słowa komentarza.

Przede wszystkim, poszczególne elementy paska statusu są ujęte w nawiasy: #[] oraz #() . W nawiasach kwadratowych określamy informacje dotyczącą formatowania tekstu. W nawiasach okrągłych wpisujemy polecenia, które zostaną uruchomione w shell'u. Mamy także kilka zmiennych, np. #S odpowiadającą za nazwę sesji. Nie wszystkie zmienne mają takie skróty, a że jest ich cała masa, to odsyłam do man tmux, (sekcja FORMATS). To o czym warto pamiętać w przypadku zmiennych, to fakt, że ich długie nazwy trzeba ując w #{} .

Problemy pod TTY

W przypadku konsoli TTY, domyślne nie działają min. skróty zmiany rozmiaru okienek (pane). Problem tkwi w interpretacji klawiszy Ctrl , Alt czy Shift przez tę linux'ową konsolę. Dlatego też jeśli korzystamy ze skrótów, które wykorzystują te powyższe przyciski, to jedyną opcją jest ich przemapowanie. Oczywiście prefiks, który również wykorzystuje klawisz Ctrl , będzie działał bez przeszkód. Problemem są jedynie te skróty klawiszowe, które przesyłamy do tmux'a po przyciśnięciu prefiksu.

Historia tmux'a

tmux posiada swoją własną historię tekstu, która pojawia się na ekranie. Ten mechanizm jest zaimplementowany praktycznie w każdym pseudo terminalu. Podobnie jak w przypadku tej historii oferowanych przez terminale, szereg parametrów historii tmux'a również możemy dostosować. Jeśli zatem chcemy ustawić sobie limit pamiętanych linii, to wystarczy dodać do pliku konfiguracyjnego ten poniższy wpis:

set -g history-limit 10000

Jest to limit globalny i każde poszczególne okno będzie w stanie zapisać w historii tyle linii ile zostało określone powyżej. Warto o tym pamiętać, bo przy sporej liczbie okien, bufor może się dość znacząco rozrosnąć i konsumować sporo pamięci operacyjnej. Niemniej jednak, historia każdego okna może zostać wyczyszczona ręcznie za pomocą skrótu Ctrl-k :

bind -n C-k clear-history

Warto zauważyć, że nie stosujemy tutaj prefiksu. To czy prefiks będzie wymagany, zależy od przełącznika -n .

Numerowanie okienek

Standardowo tmux numeruje okienka od 0. Jeśli jednak nie przepadamy za tym systemem i preferujemy, by numerki zaczynały się od 1 , czy jakiejkolwiek innej liczby, to możemy dopisać te dwa poniższe parametry do pliku konfiguracyjnego tmux'a i ustawić im odpowiednie wartości:

set -g base-index 1
set -gw pane-base-index 1

Obsługa 256-kolorowych terminali

Jeśli nasz terminal jest w stanie wyświetlić 256 kolorów, to możemy poinstruować tmux'a, by odpowiednio ustawił zmienną TERM. Standardowo przyjmuje ona wartość tmux lub screen . Natomiast, by włączyć obsługę 256 kolorów, musi ona zawierać frazę 256color , przykładowo:

set -s default-terminal screen-256color

Kopiowanie wyjścia terminala do pliku

Niekiedy istnieje potrzeba, by zalogować praktycznie całe wyjście terminala do pliku. Tak zgromadzone informacje można wykorzystać w późniejszym czasie. Możemy oczywiście po kawałku kopiować wyjście i wklejać je ręcznie do pliku ale tmux potrafi tę czynność przeprowadzić za nas automatycznie przy pomocy polecenia pipe-pane . Jak nazwa wskazuje, cały tekst, który pojawi się w danym okienku zostanie skopiowany i przesłany gdzieś dalej. Dobrze byłoby zatem ustawić sobie skrót Ctrl-a-Ctrl-p pod tę akcję:

bind C-p pipe-pane -o 'ansifilter >> ~/tmux-output.log'

Problem w tym, że zwykle, gdy się koloruje, np. prompt, czy wyjście polecenia ls, to w pliku będą uwzględnione znaki escape, czyli coś co się zaczyna od ^[ . To zwykle czyni wyjście mało czytelnym. Na szczęście ktoś pokusił się o napisanie filtra, dzięki któremu tekst w pliku będzie przypominał ten, który widzimy w terminalu, tyle, że bez kolorów. Niestety programu ansifilter nie ma w repozytorium debiana i trzeba go ręcznie sobie zbudować. Kod źródłowy jest dostępny pod tym adresem. Programik ansifilter działa na podobnej zasadzie co narzędzie script . Dlatego też możemy się nim posłużyć, jeśli ansifilter jest poza naszym zasięgiem.

Tryb copy-mode

tmux posiada także tryb kopiowania (copy-mode). By wejść w ten tryb, musimy posłużyć się skrótem Ctrl-a-[ . W tym trybie jesteśmy w stanie przeszukiwać i kopiować dosłownie każdą treść jaka widnieje w historii tmux'a. Tak skopiowany tekst można wkleić do terminala przy pomocy Ctrl-a-] . W trybie kopiowania po tekście poruszamy się za sprawą strzałek. By zaznaczyć tekst, wciskamy Space , klawisz Enter zaś kopiuje podświetloną zawartość. Skróty klawiszowe odpowiadające za copy-mode możemy sobie dostosować w poniższy sposób:

bind Escape copy-mode
bind p paste-buffer

Możemy także dostosować sobie szereg skrótów, które są dostępne jedynie w copy-mode:

bind -t vi-copy v begin-selection
bind -t vi-copy V select-line
bind -t vi-copy y copy-selection
bind -t vi-copy r rectangle-toggle
bind -t vi-copy Escape cancel

Każdy tak skopiowany tekst jest buforowany i przetrzymywany do momentu zresetowania serwera lub też ręcznego usunięcia bufora z listy. Listę buforów możemy podejrzeć za pomocą skrótu Ctrl-a-b . Konkretny bufor wybieramy przy pomocy Ctrl-a-p . Natomiast jeśli chcemy usunąć ostatni skopiowany tekst z bufora, to wciskamy Ctrl-a-x :

bind b list-buffers
bind p choose-buffer
bind x delete-buffer

Problem z trybem copy-mode jest taki, że bufor, w którym przechowywane są skopiowane wycinki tekstu, jest tylko do dyspozycji tmux'a. Możemy zatem skopiować pewne informacje, zamknąć terminal, podłączyć się ponownie przez innego klienta i wkleić w nim to, co skopiowaliśmy wcześniej. To działa niezależnie od klienta ale nie damy rady z tego bufora przenieść danych do schowka systemowego, tak by wkleić je, np. do edytora tekstu geany. Możemy jednak przesłać te informacje do xsel , który zarządza schowkiem systemowym:

bind c run "tmux save-buffer - | xsel --clipboard --input"

Po wejściu w tryb kopiowania, bez znaczenia czy za pomocą myszy, czy przez skrót klawiszy, zaznaczamy jakąś porcję tekstu i opuszczamy copy-mode. Następnie przyciskamy skrót Ctrl-a-c i to co skopiowaliśmy przed chwilą zostanie przesłane do schowka systemowego skąd będzie mogło powędrować do innych aplikacji.

Bufor terminala vs. bufor tmux'a

Jako, że tmux posiada własną historię komunikatów, które przewijają się w terminalu, to pojawia się pewien problem. Chodzi o to, że, jak wspomniałem wyżej, każdy terminal ma swój własny bufor, zatem mamy teraz dwa. Na dobrą sprawę, nie przeszkadza to w niczym, za wyjątkiem tego, że dwukrotnie więcej pamięci RAM będzie konsumowane. Jeśli korzystamy z terminala urxvt , to możemy pokusić się o wyłączenie jego buforu. Oczywiście nie musimy robić tego globalnie, a jedynie dla określonej instancji, w której wywołujemy tmux'a. W ten sposób nie stracimy historii w terminalu bez tmux'a. Dodajmy zatem do pliku ~/.Xresources te poniższe wpisy:

URxvt*saveLines: 10000
*tmux.saveLines: 0

Nazwa *tmux.saveLines zależy od tytułu okna terminala ( urxvtc -name "tmux" ). Po dostosowaniu tego pliku, musimy jeszcze przeładować konfigurację:

$ xrdb  ~/.Xresources

Problematyczne sesje tmux'a

W pliku konfiguracyjnym tmux'a można definiować bardzo rozbudowane sesje i nawet może być ich kilka. Powodować one mogą problemy przy przeładowaniu konfiguracji za pomocą polecenia source-file . Chodzi o to, że po przeładowaniu pliku, w aktywnej sesji będą tworzone dodatkowe okienka. By wyeliminować tę niedogodność, trzeba skorzystać z warunków, które dostarcza komenda if-shell .

Weźmy sobie przykładowe wywołanie sesji, z którym mieliśmy do czynienia wyżej:

new -d -s main -n main "htop"
splitw -t 1 -v -p 50 "newsbeuter"
neww -n cmd
selectw -t main:1
selectp -t main:2

By ten powyższy blok sesji był zainicjowany tylko w momencie, gdy ta sesja nie istnieje, musimy dorobić jej warunki, przykładowo:

if 'tmux list-sessions| grep "main"'       '' 'new -d -s main -n main "htop"'
if 'tmux list-windows | grep "newsbeuter"' '' 'neww -n newsbeuter "newsbeuter"'
if 'tmux list-windows | grep "cmd"'        '' 'neww -n cmd'
selectw -t main:1
selectp -t main:2

Polecenie if-shell ma swój alias if i przyjmuje z grubsza trzy argumenty. Pierwszy z nich to polecenie, które ma zostać wywołane w shell'u. Następne dwa argumenty to polecenia tmux'a. Jeśli shell'owa komenda zwróci błąd, to zostanie wykonane drugie z tych tmux'owych poleceń. W powyższym bloku sprawdzamy czy istnieje sesja i czy istnieją jej okna. Jeśli sesji czy okien nie ma, to zostaną utworzone. W przypadku, gdy są, np. przy przeładowaniu pliku konfiguracyjnego, to nie zostanie wykonana żadna akcja, bo pierwsze polecenie tmux'a jest puste.

Jak uruchamiać tmux'a

Sesje tmux'a mogą nie być przypisane do żadnego terminala i mogą swobodnie działać nawet bez żadnego klienta. Powyżej mieliśmy przykład sesji, która była tworzona w pliku /etc/tmux.conf i na dobrą sprawę, to są polecenia dla tmux'a. By zatem odpalić serwer i utworzyć sesje, trzeba ten plik konfiguracyjny załadować. Możemy to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy zakłada wywołanie odpowiedniego polecenia przy starcie sesji graficznej Xserver'a lub też po zalogowaniu się na TTY. Drugi sposób dotyczy utworzenia pliku .desktop , który zainicjuje serwer tmux'a w momencie, gdy będziemy chcieli skorzystać z terminala.

Jeśli jest to środowisko graficzne, to do jego autostartu dodajemy poniższe polecenie:

urxvtc -name 'cdesktop' -e bash -c "tmux attach-session -t main" &

Kluczowe jest tutaj wywołanie polecenia attach-session oraz, by parametr -t wskazywał na jedną z sesji istniejących w pliku konfiguracyjnym. W tym przypadku, jeśli serwer nie istnieje, to zostanie podniesiony tworząc wszystkie sesje. Po ich stworzeniu, zostaniemy podłączeni do tmux'a.

W przypadku skrótu, który można umieścić, np. na panelu tint2, tworzymy plik urxvt-tmux.desktop o poniższej treści:

[Desktop Entry]
Type=Application
Version=1.0
Name=Urxvt
Comment=Multiple terminals in one window
Comment[pl]=Wiele terminali w jednym oknie
TryExec=urxvtc -name "tmux" -e bash -c "tmux attach-session -t main"
Exec=urxvtc -name "tmux" -e bash -c "tmux attach-session -t main"
Icon=/home/morfik/.config/launchers/icons/urxvt-tmux-32x32.png
Categories=System;TerminalEmulator;
Keywords=terminal;tmux;

Dobrze jest sobie stworzyć drugi taki plik, który wywołuje sam terminal bez tmux'a. To na wypadek, gdyby z jakiegoś powodu tmux nie chciał się nam odpalić. Wrzucamy oba pliki do katalogu, który został określony w konfiguracji tint2 w parametrze launcher_apps_dir i restartujemy panel.

Jeśli chcemy automatycznie być zrzucani do tmux'a po zalogowaniu się, np. na czwartą konsolę TTY, to do pliku ~/.bashrc dodajemy tę poniższą zwrotkę:

if [[ $(tty) = /dev/tty4 ]]; then
    tmux attach-session -t main
fi

Tmux automatycznie synchronizuje zawartość okien, dlatego nawet jeśli jedno jest większe niż inne, rozmiar tmux'a będzie dostosowany do tego terminala o najmniejszych wymiarach. W tych większych okienkach, część przestrzeni zostanie zakropkowana. Jeśli przeszkadza nam to, możemy bez problemu odłączyć klienta od sesji przy pomocy tmux detach albo po prostu zamknąć terminal. Wtedy tmux od razu zwiększy swój rozmiar i dostosuje go do rozmiarów klienta, który pozostał.