Data i czas utworzenia pliku w linux'ie (crtime)

Systemy plików, które wykorzystujemy na partycjach swoich dysków, zawierają metadane opisujące pliki. Domyślnym systemem plików w większości linux'ów (do nich zalicza się też debian) jest EXT4. Gdy listujemy pliki przy pomocy narzędzia ls , jesteśmy w stanie uzyskać szereg informacji opisujących konkretny plik. Mamy tam min. czas ostatniej modyfikacji i-węzła (i-node), czyli tzw. ctime . Narzędzia takie jak stat są w stanie podać również inne czasy, tj. atime (ostatni czas dostępu do pliku) oraz mtime (ostatni czas modyfikacji pliku). Jednak żaden z tych powyższych nie przekłada się na czas utworzenia pliku. Co prawda, po stworzeniu pliku, wszystkie te czasy są ze sobą zsynchronizowane ale po przeprowadzeniu szeregu różnych operacji na tym pliku, problematyczne może być ustalenie pierwotnej daty jego utworzenia. Celem tego artykułu jest pokazanie, jak przy pomocy debugfs uzyskać czas utworzenia dowolnie wskazanego pliku w systemie plików EXT4.

Czas utworzenia pliku w stat

Z tego co wyczytałem na necie, linux oferuje trzy znaczniki czasu, o których była mowa we wstępie. Niemniej jednak, jeśli popatrzymy sobie na wyjście narzędzia stat , to mamy tam jedna pozycję, która nie jest określona. Poniżej jest przykład:

Mamy tutaj pozycje Access: (czas dostępu), Modify: (czas modyfikacji) oraz Change: (czas zmiany). Niżej mamy także Birth: , który jest pusty. To właśnie tutaj powinna być zawarta data i czas utworzenia pliku. Co się z nią stało i dlaczego jej tutaj nie ma? System plików EXT4 posiada informację na temat daty stworzenia pliku ale nie jest ona udostępniana z jakiegoś powodu przez kernel i dlatego stat nie zwraca żadnej informacji w tym przypadku. Czy ten stan rzeczy się zmieni w najbliższym czasie? Tego nie wiem ale skoro EXT4 przechowuje w swojej strukturze czas utworzenia pliku, to można pokusić się o wyciągnięcie tej informacji bezpośrednio z i-węzła opisującego dany plik.

Jak uzyskać czas utworzenia pliku za pomoca debugfs w EXT4

Każdy plik w systemie plików ma swój i-węzeł. Numer tego i-node możemy uzyskać na kilka sposobów. Najprościej jest to zrobić przy pomocy ls -i lub stat . Wyżej na obrazku widzimy wyraźnie, że widnieje tam Inode: 132863 . To jest właśnie nasz punkt zaczepienia i musimy ten i-węzeł poddać głębszej analizie. Odpalamy zatem terminal, logujemy się na kontro root i wydajemy to poniższe polecenie:

# debugfs -R 'stat <132863>' /dev/mapper/debian_laptop-home

W ten sposób powinniśmy uzyskać informacje podobne do tych, które zostały zwrócone za sprawą stat :

Widzimy tutaj już, że crtime: wskazuje na określoną datę i czas: Tue Jun 7 16:21:23 2016 . Różni się ona od tych trzech pozostałych i jak możemy zauważyć jest ona również najstarsza. To jest właśnie data utworzenia pliku, której szukaliśmy. Niemniej jednak, uzyskiwanie tego czasu w taki sposób jest niezbyt praktyczne i przydałoby się coś z tym mankamentem zrobić.

Szukając informacji na temat tego całego problemu z uzyskiwaniem daty/czasu utworzenia pliku, natknąłem się na ten wątek. Mamy tam miłą funkcję, którą można dodać do konfiguracji shell'a (plik ~/.bashrc lub ~/.zshrc ). Poniżej jest ta funkcja:

get_crtime() {

    for target in "${@}"; do
        inode=$(stat -c %i "${target}")
        fs=$(df  --output=source "${target}"  | tail -1)
        crtime=$(debugfs -R 'stat ' "${fs}" 2>/dev/null |
        grep -oP 'crtime.*--\s*\K.*')
        printf "%s\t%s\n" "${target}" "${crtime}"
    done
}

Zapisujemy plik i przeładowujemy konfigurację shell'a wpisując w terminalu to poniższe polecenie:

# source ~/.zshrc

W tej chwili powinniśmy mieć dostęp do funkcji get_crtime . By uzyskać datę i czas utworzenia przykładowego pliku, w terminalu wpisujemy poniższą komendę:

# get_crtime file
file    Tue Jun  7 16:21:23 2016

Naturalnie możemy podać w argumencie tyle plików ile chcemy. Możemy także uzyskać datę i czas utworzenia wszystkich plików w danym katalogu przez podanie * w miejscu file .