Zmiana rozmiaru obrazu .img

Struktura pliku .img czy .iso niczym nie odbiega od struktury przeciętnego dysku twardego. W obu przypadkach mamy dokładnie taki sam schemat budowy, tj. mamy obecny MBR i partycje, z których pierwsza zwykle jest wyrównana do 1MiB, zostawiając tym samym 2047 sektorów wolnego miejsca z początku pliku, tuż za MBR, tzw. MBR-GAP. Obraz .img można poddać edycji, np. utworzyć wewnątrz niego inne partycje, zmienić rozmiar ich systemu plików, a nawet można manipulować rozmiarem samego obrazu .img . Taki plik możemy również zamontować w systemie przy pomocy narzędzia mount ale też trzeba odpowiednio podejść do tego zadania, bo przez fakt, że mamy z początku MBR i trochę wolnego miejsca, to linux zwyczajnie nie potrafi rozpoznać systemu plików, który znajduje się w obrazie .img.

Tworzenie obrazu img

By wykazać, że taki zwykły plik binarny niczym nie różni się od dysku twardego, stworzymy na potrzeby testu przy pomocy dd obraz składający się z samych zer. W tym celu wydajemy poniższe polecenie:

$ dd if=/dev/zero bs=2M count=200 > binary.img

Mamy zatem plik o rozmiarze 400MiB. Jako, że on zawiera same zera, to nie ma także jeszcze utworzonej struktury dysku twardego. Zobaczmy zatem jak widzi go fdisk :

Jak widać wyżej, z automatu została utworzona tablica partycji ms-dos, bo bez niej nie dalibyśmy rady utworzyć żadnej partycji. Stwórzmy zatem dwie partycje. Całość powinna wyglądać mniej więcej tak:

Command (m for help): p
Disk binary.img: 400 MiB, 419430400 bytes, 819200 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0x46f1aaca

Device      Boot  Start    End Sectors   Size Id Type
binary.img1        2048 400000  397953 194.3M 83 Linux
binary.img2      400001 819199  419199 204.7M 83 Linux

Partycje może i zostały utworzone, natomiast nie posiadają one jeszcze systemu plików. Tworzenie systemu plików w takim obrazie z wieloma partycjami jest trochę uporczywe, niemniej jednak przy pomocy odpowiedniej konfiguracji urządzeń loop możemy sobie bardzo uprościć życie. W każdym razie zakładam, że stworzyliśmy system plików na tych partycjach oraz, że montują się one w systemie bez problemów.

Powiększanie obrazu img

Załóżmy na chwilę, że z jakichś powodów utworzyliśmy za mały obraz .img . Nie musimy go tworzyć od nowa. Wystarczy go nieco rozciągnąć. W tym celu musimy dograć do niego pożądaną ilość zer:

# dd if=/dev/zero bs=2M count=200 >> binary.img

Przy pomocy narzędzia parted sprawdzamy czy nowa przestrzeń została dodana z powodzeniem:

(parted) print free
Model:  (file)
Disk /home/morfik/Desktop/binary.img: 839MB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags:

Number  Start    End       Size     Type     File system  Flags
        63s      2047s     1985s             Free Space
 1      2048s    400000s   397953s  primary  ext4
 2      400001s  819199s   419199s  primary  ext4
        819200s  1638399s  819200s           Free Space

Dodajmy teraz do drugiej partycji to wolne miejsce.

(parted) resizepart 2
End?  [819199s]? 1638399s

(parted) print free
Model:  (file)
Disk /home/morfik/Desktop/binary.img: 1638400s
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags:

Number  Start    End       Size      Type     File system  Flags
        63s      2047s     1985s              Free Space
 1      2048s    400000s   397953s   primary  ext4
 2      400001s  1638399s  1238399s  primary  ext4

Teraz już tylko montujemy obie partycje i jak można zobaczyć poniżej, wszystko jest w należytym porządku:

# lsblk /dev/loop0
NAME        SIZE FSTYPE TYPE LABEL MOUNTPOINT UUID
loop0       800M        loop
├─loop0p1 194.3M ext4   loop       /mnt       bb42bde7-cab9-4ff5-8b23-0c4ef33af294
└─loop0p2 604.7M ext4   loop       /mnt2      104f6b41-dfa6-4d3d-a37a-e7c39779746f

Zmniejszanie obrazu img

Podobnie możemy się bawić w drugą stronę, z tym, że najpierw kurczymy jedną partycję:

(parted) resizepart 2
End?  [700000s]? 700000s

(parted) print free
Model:  (file)
Disk /home/morfik/Desktop/binary.img: 1638400s
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags:

Number  Start    End       Size     Type     File system  Flags
        63s      2047s     1985s             Free Space
 1      2048s    400000s   397953s  primary  ext4
 2      400001s  700000s   300000s  primary  ext4
        700001s  1638399s  938399s           Free Space

A dopiero potem obcinamy obraz przy pomocy dd podając parametry bs=512 oraz count o wartości sektora tuż za końcem ostatniej partycji:

# dd if=./binary.img of=binary-cut.img bs=512 count=700001
700001+0 records in
700001+0 records out
358400512 bytes (358 MB) copied, 4.33031 s, 82.8 MB/s

I sprawdzamy czy dobrze ucięło:

(parted) print free
Model:  (file)
Disk /home/morfik/Desktop/binary-cut.img: 700001s
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: msdos
Disk Flags:

Number  Start    End      Size     Type     File system  Flags
        63s      2047s    1985s             Free Space
 1      2048s    400000s  397953s  primary  ext4
 2      400001s  700000s  300000s  primary  ext4