Przenoszenie danych ze ZRAM do RAM na smartfonie z Androidem

Jak często zdarza się wam uruchamiać ponownie telefon czy smartfon? Raczej nikt z nas nie robi tego zbyt często, tak jak ma to miejsce w przypadku desktopów, laptopów i innych tego typu standardowych komputerów. System w smartfonie zwykle działa bez resetowania wiele tygodni czy nawet miesięcy, bo niewiele rzeczy instalujemy, no i praktycznie nic nie aktualizujemy. Dlatego też nie ma potrzeby uruchamiać ponownie Androida. Niemniej jednak są pewne przypadki, w których taki system jest w stanie zachowywać się bardzo dziwnie i restart smartfona zwykle poprawia zaistniałe problemy. Chodzi generalnie o utylizowanie baterii w większym stopniu, czy o ogólne uczucie spowolnienia pracy systemu. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być cała masa ale w tym konkretnym przypadku znaczenie zdaje się mieć zbyt duże wykorzystanie pamięci RAM. W efekcie Android robi użytek z urządzenia ZRAM, które jest niczym innym jak tylko skompresowanym wycinkiem pamięci operacyjnej, gdzie system stara się upchnąć dane w przypadku kończenia się zasobów pamięci, a kompresja to przecież bardzo zasobożerny proces. Możemy taki telefon wyłączać co jakiś czas ale istnieje prostsza metoda wyeliminowania problemu.

Urządzenie ZRAM w smartfonach

Mając zainstalowaną dowolną aplikację, która jest nam w stanie pokazać dostępne partycje naszego smartfona, na liście powinniśmy być w stanie odszukać urządzenie ZRAM. Poniżej przykład z aplikacji DiskInfo:

W przypadku mojego smartfona Neffos C5 MAX, to urządzenie ma pojemność 512 MiB (oznaczone wyżej jako SWAP). Generalnie tyle można tych danych tutaj upchnąć, choć trzeba uwzględnić stopień kompresji, przez co faktycznych informacji zawsze wejdzie więcej.

Z biegiem czasu jak korzystamy z telefonu, ta przestrzeń ZRAM zaczyna nam się zapełniać. W jakim stopniu i jak szybko, to zależy głównie od sposobu wykorzystywania telefonu. Jeśli telefon służy nam głównie do rozmów i pstrykania fotek, to jest nawet spore prawdopodobieństwo, że urządzenie ZRAM w ogóle nie będzie wykorzystywane. No, chyba, że nasz smartfon dysponuje niewielką ilością pamięci operacyjnej, gdzie sam system tuż po uruchomieniu już może zacząć robić użytek z tego wirtualnego urządzenia.

Tak czy inaczej, w każdym innym przypadku, uruchamiając na smartfonie dodatkowe aplikacje, zwykle kilka naraz, sprawiamy, że ilość dostępnej wolnej pamięci RAM ulega zmniejszeniu. Im więcej takich aplikacji będziemy otwierać bez zamykania tych już uruchomionych wcześniej, tym więcej danych powędruje do urządzenia ZRAM:

Nawet jeśli w późniejszym czasie pozamykamy wszystkie uruchomione przez nas programy, to i tak część danych w dalszym ciągu pozostanie w formie skompresowanej.

Dzieje się tak dlatego, że system w sytuacji wyczerpywania się zasobów pamięci operacyjnej musi podjąć decyzję, które dane zrzucić do tego urządzenia ZRAM. Zwykle są to informacje zawarte w obszarach pamięci, do których nie było odwołania przez pewien czas i system uznał je za mniej potrzebne, przynajmniej w tej konkretnej chwili i to one zostały skompresowane.

Ładując do pamięci kolejne aplikacje, do urządzenia ZRAM mogą powędrować dane programów systemowych, czyli tych które standardowo działają po załadowaniu się Androida. W efekcie system będzie teraz odwoływał się do tego urządzenia i przeprowadzał proces dekompresji danych, by móc na nich operować, a to pociąga większą utylizację procesora, przez co cierpi bateria. Dodatkowo, te zbędne operacje nie pozostają bez wpływu na responsywność całego systemu.

Przenoszenie danych ze ZRAM do pamięci RAM

Jak wspomniałem we wstępie, takiemu niepożądanemu stanu rzeczy można zapobiec uruchamiając ponownie smartfon, tak by wszystkie podstawowe programiki były załadowane bezpośrednio do pamięci RAM, a nie przesiadywały w urządzeniu ZRAM. Tego typu rozwiązanie nie zawsze jednak jest praktyczne i może raczej przydać się tylko niezbyt wymagającym użytkownikom telefonów. W przypadku osobników nieco bardziej zżytych ze smartfonem, ciągłe restartowanie telefonu nie wchodzi praktycznie w ogóle w grę.

Alternatywnym rozwiązaniem jest przeniesienie danych zgromadzonych w ZRAM do pamięci RAM (choć jedne i drugie dane są w pamięci operacyjnej). Tutaj jednak będzie wymagany ukorzeniony Android (root). Jeśli mamy zapewniony dostęp root do systemu w naszym telefonie, to wszystko czego nam trzeba, to ścieżka do urządzenia ZRAM. Standardowo jest to /dev/block/zram0 . To urządzenie musimy zdezaktywować czasowo. To właśnie podczas tego procesu, wszystkie dane ze ZRAM zostaną zdekompresowane i przeniesione do standardowej pamięci RAM.

Odpalamy zatem terminal, wszystko jedno czy to w telefonie, czy też na komputerze (via adb ) i logujemy się na użytkownika root. Następnie wpisujemy w terminalu poniższe polecenie:

# swapoff /dev/block/zram0

W zależności od ilości danych w tym urządzeniu blokowym, cały proces będzie trwał dłużej lub krócej ale zwykle nie więcej niż kilkadziesiąt sekund. Gdy to urządzenie ZRAM zostanie wyłączone, musimy je aktywować ponownie:

# swapon /dev/block/zram0

I to w zasadzie wszystko. Nic więcej nie trzeba robić, no może za wyjątkiem monitorowania ilości danych w tym urządzeniu, tak by co jakiś czas je opróżniać.